Nguyễn Diệu Cúc, Nguyễn Thị Nhàn

Thực trạng quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh

các trường tiểu học huyện Hoài Đức, Thành phố Hà Nội

theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018

Nguyễn Diệu Cúc*1, Nguyễn Thị Nhàn2

* Tác giả liên hệ

1 Email: nguyendieucuc@gmail.com

Học viện Quản lí giáo dục

31 Phan Đình Giót, Thanh Xuân, Hà Nội, Việt Nam

2 Email: nhan76nt@gmail.com

Trường Tiểu học An Thượng B

An Thượng, Hoài Đức, Hà Nội, Việt Nam

1. Đặt vấn đề

Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 quy định

Hoạt động trải nghiệm ở cấp Tiểu học là hoạt động giáo

dục bắt buộc được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12. Hoạt

động trải nghiệm giúp hình thành và phát triển cho học

sinh các phẩm chất chủ yếu (yêu nước, nhân ái, chăm

chỉ, trung thực, trách nhiệm), năng lực chung (năng lực

tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực

giải quyết vấn đề và sáng tạo) và một số năng lực thành

phần đặc thù của hoạt động này như: năng lực thiết

kế và tổ chức hoạt động, năng lực định hướng nghề

nghiệp, năng lực thích ứng với những biến động trong

cuộc sống và các kĩ năng sống khác... [1].

Trong những năm gần đây, số lượng đề tài nghiên

cứu liên quan tới chủ đề quản lí hoạt động trải nghiệm

đã gia tăng đáng kể [2], [3], [4]. Tuy nhiên, do hoạt

động trải nghiệm và quản lí hoạt động trải nghiệm vẫn

là một vấn đề lí luận và thực tiễn mới trong Chương

trình Giáo dục phổ thông 2018 nên vẫn cần tiếp tục

được nghiên cứu trong các bối cảnh địa phương, trường

học khác nhau để có hiểu biết đầy đủ về vấn đề, từ đó

đưa ra các biện pháp quản lí hiệu quả, phù hợp, khả

thi. Vì vậy, nghiên cứu này được thực hiện nhằm giải

quyết câu hỏi: “Công tác quản lí hoạt động trải nghiệm

của cán bộ quản lí các trường tiểu học ở huyện Hoài

Đức, Thành phố Hà Nội theo Chương trình Giáo dục

phổ thông 2018 có những ưu điểm và hạn chế gì?”. Bài

viết góp phần giải quyết khoảng trống nghiên cứu về

thực trạng quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh

tiểu học ở khu vực ngoại thành các đô thị lớn. Kết quả

nghiên cứu có thể là nguồn tham khảo hữu ích cho cán

bộ quản lí các trường tiểu học trong tổ chức và quản lí

hoạt động trải nghiệm cho học sinh theo Chương trình

Giáo dục phổ thông 2018.

2. Nội dung nghiên cứu

2.1. Cơ sở lí luận của quản lí hoạt động trải nghiệm cho học

sinh các trường tiểu học theo Chương trình Giáo dục phổ

thông 2018

2.1.1. Một số khái niệm cơ bản

Hoạt động trải nghiệm: Là hoạt động giáo dục do nhà

giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện,

tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các

cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có

và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn

học để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải

quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường,

gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi; thông qua đó,

chuyển hoá những kinh nghiệm đã trải qua thành tri

thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới góp phần phát

huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc

sống, môi trường và nghề nghiệp tương lai” [1].

Quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường

tiểu học: Là quá trình tác động có định hướng, có chủ

TÓM TẮT: Trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, hoạt động trải

nghiệm ở cấp Tiểu học trở thành một hoạt động giáo dục bắt buộc. Quy

định này đặt ra những yêu cầu mới cho công tác tổ chức và quản lí hoạt

động trải nghiệm trong các trường tiểu học. Bài viết nghiên cứu, phân tích

thực trạng quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong các trường tiểu

học trên địa bàn huyện Hoài Đức, Thành phố Hà Nội nhằm chỉ ra những

ưu điểm và hạn chế trong công tác quản lí của hiệu trưởng. Nghiên cứu

sử dụng tiếp cận hỗn hợp và thiết kế phương pháp hỗn hợp song song hội

tụ, trong đó sử dụng và phân tích dữ liệu văn bản của bốn trường tiểu học,

khảo sát bằng phiếu hỏi với 285 giáo viên và phỏng vấn sâu 13 cán bộ

quản lí, giáo viên các trường tiểu học. Kết quả nghiên cứu được trình bày

trên bốn khía cạnh chức năng: kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra.

TỪ KHÓA: Quản lí giáo dục, quản lí hoạt động trải nghiệm, trường tiểu học, Chương trình

Giáo dục phổ thông 2018.

Nhận bài 10/4/2023 Nhận bài đã chỉnh sửa 07/6/2023 Duyệt đăng 15/8/2023.

DOI: https://doi.org/10.15625/2615-8957/12310812

70 TẠP CHÍ KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM

Nguyễn Diệu Cúc, Nguyễn Thị Nhàn

đích của cán bộ quản lí nhà trường cụ thể là hiệu trưởng

đến tập thể giáo viên, nhân viên, học sinh và các lực

lượng giáo dục khác thông qua bốn chức năng kế hoạch

hóa, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra hoạt động trải nghiệm

nhằm đạt được mục tiêu giáo dục học sinh nói riêng và

mục tiêu chất lượng giáo dục của nhà trường tiểu học

nói chung [5].

2.1.2. Quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trường tiểu

học theo yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018

Chức năng kế hoạch hoạt động trải nghiệm là quá

trình xác định mục tiêu hoạt động trải nghiệm, lựa chọn

việc cần làm, sắp xếp theo tiến độ thời gian phù hợp và

quyết định những biện pháp tốt nhất để thực hiện hoạt

động trải nghiệm cho học sinh nhằm đạt được mục tiêu

đề ra [6].

Chức năng tổ chức các hoạt động trải nghiệm là một

quá trình tiếp nhận, phân phối và sắp xếp nguồn nhân

lực trong đơn vị cũng như các nguồn lực khác theo

những cách thức nhất định để đảm bảo thực hiện tốt

nhất mục tiêu mà các hoạt động trải nghiệm đã đề ra,

đưa tổ chức hoạt động trải nghiệm phát triển [6].

Chức năng chỉ đạo hoạt động trải nghiệm là quá trình

hiệu trưởng tác động trực tiếp, gây ảnh hưởng tới hành

vi, thái độ của mỗi cán bộ giáo viên, nhân viên trong

nhà trường, các tổ chức cá nhân ngoài nhà trường nhằm

làm cho mọi người thực hiện công việc một cách tích

cực, đi đúng hướng, đạt mục tiêu với chất lượng và hiệu

quả cao [6].

Chức năng kiểm tra hoạt động trải nghiệm là quá

trình giúp nhà quản lí phát hiện ra những sai sót và điều

chỉnh hoạt động trải nghiệm; thông qua kiểm tra các

hoạt động trải nghiệm để thực hiện tốt hơn, giảm bớt sai

sót có thể nảy sinh [6].

2.2. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu này sử dụng tiếp cận nghiên cứu hỗn hợp

(mixed research approach) với thiết kế phương pháp

hỗn hợp song song hội tụ (convergent parallel mixed

method design) [3]. Theo đó, nhóm tác giả tiến hành

thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp, định tính và định

lượng cùng lúc, sau đó so sánh kết quả từ các nguồn dữ

liệu để rút ra các chủ đề, kết quả nghiên cứu. Nhóm tác

giả đã thu thập và phân tích tổng số 19 tài liệu từ trang

web của bốn trường tiểu học huyện Hoài Đức. Các tài

liệu bao gồm: Các loại kế hoạch (kế hoạch giáo dục nhà

trường, kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm), báo

cáo tổng kết năm học; quy chế, quy định tổ chức hoạt

động trải nghiệm liên quan đến hoạt động dạy và học.

Tên trường được giữ khuyết danh để đảm bảo đạo đức

nghiên cứu.

Nhóm tác giả đã tiến hành khảo sát bằng phiếu hỏi

qua Google Form đối với 285 giáo viên thuộc 25 trường

tiểu học trong toàn huyện Hoài Đức, Thành phố Hà

Nội. Số lượng giáo viên tham gia khảo sát được tính

theo công thức tính mẫu khi biết tổng thể và số lượng

giáo viên của từng trường được tính theo phương pháp

chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng. Thời gian tiến hành

khảo sát từ tháng 01 năm 2022 đến tháng 5 năm 2022.

Dữ liệu khảo sát được rà soát, kiểm tra tính hợp lệ và

xử lí thống kê mô tả. Với những câu hỏi sử dụng thang

đo Likert, nhóm tác giả đánh giá điểm trung bình dựa

theo giá trị khoảng cách như sau: 1.00 - 1.80: Rất không

đồng ý; 1.81 - 2.60: Không đồng ý; 2.61 - 3.40: Trung

lập; 3.41 - 4.20: Đồng ý; 4.21 - 5.00: Rất đồng ý.

Nhóm tác giả thực hiện phương pháp phỏng vấn sâu

nhằm tìm hiểu sâu về quan điểm, suy nghĩ của các bên

liên quan. Đối tượng phỏng vấn gồm 03 cán bộ làm

việc tại Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Hoài Đức,

10 cán bộ quản lí, giáo viên đang công tác và giảng dạy

tại các trường tiểu học trên địa bàn huyện Hoài Đức. Dữ

liệu phỏng vấn được gỡ băng, mã hoá dữ liệu và tổng

hợp thành các chủ đề, kết quả nghiên cứu tương ứng với

khung lí thuyết.

2.3. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

2.3.1. Thực trạng kế hoạch hóa hoạt động trải nghiệm cho học

sinh trường tiểu học

Phân tích kết quả ở Bảng 1 cho thấy:

Kết quả nội dung “Phân tích bối cảnh và xác định mục

tiêu hoạt động trải nghiệm” cho thấy những điểm chưa

thống nhất cần phải thảo luận thêm. Theo đó: “Mục tiêu

của kế hoạch được xác định có tính khả thi” (điểm trung

bình 3.41) cho kết quả tốt song “Kế hoạch được xây

dựng phù hợp với bối cảnh và điều kiện thực tiễn của

nhà trường” (điểm trung bình 3.21) và “Kế hoạch hoạt

động trải nghiệm được xây dựng phù hợp với nhu cầu

và đặc điểm của học sinh nhà trường” (điểm trung bình

3.26) lại có kết quả ở mức trung bình. Kết quả này có

thể giải thích được từ dữ liệu phỏng vấn: “Trong thực

tế đội ngũ cán bộ quản lí nhà trường còn lúng túng vừa

triển khai nội dung Chương trình Giáo dục phổ thông

2018 cho khối 1, 2 và chuẩn bị đội ngũ, điều kiện cơ sở

vật chất cho khối 3, đồng thời đôn đốc đội ngũ tham

gia bồi dưỡng chức danh theo quy định của Bộ Giáo

dục và Đào tạo. Ngay đầu năm học, hiệu trưởng có

triển khai xây dựng kế hoạch, tuy nhiên vẫn chưa làm

tốt do tác động của các yếu tố khách quan nhất là dịch

COVID-19 diễn biến phức tạp” (Cán bộ quản lí 02).

Về nội dung “Xây dựng kế hoạch thực hiện mục tiêu”:

Dữ liệu khảo sát cho thấy yếu tố “Kế hoạch có tính

linh hoạt và mở” (điểm trung bình 3.39) đạt mức trung

bình cao, trong khi “Quá trình lập kế hoạch có sự tham

gia của nhiều bên liên quan” (điểm trung bình 3.25)

chưa tốt bằng. Dữ liệu phỏng vấn cho thấy kế hoạch

của các nhà trường chủ yếu là do cán bộ quản lí, các

Tập 19, Số 08, Năm 2023 71

Nguyễn Diệu Cúc, Nguyễn Thị Nhàn

tổ trưởng chuyên môn, Tổng phụ trách Đội, giáo viên

chủ nhiệm xây dựng trong khi các lực lượng khác như

học sinh, cha mẹ học sinh, cộng đồng địa phương rất

ít hoặc không được tham gia lập kế hoạch. Ví dụ: Khi

xây dựng kế hoạch tìm hiểu một xưởng sản xuất trên

địa bàn trường, giáo viên xây dựng kế hoạch, họp tổ

chuyên môn thống nhất kế hoạch, chuyển kế hoạch lên

cán bộ quản lí duyệt cho triển khai thực hiện. Trong quá

trình xây dựng kế hoạch, không có sự bàn bạc với cha

mẹ học sinh, lãnh đạo xưởng sản xuất mà họ chỉ được

mời đến họp hoặc gọi điện thoại nhờ hỗ trợ, giúp đỡ

thực hiện sau khi kế hoạch đã được ban hành.

Về “Triển khai thực hiện kế hoạch”: Nội dung “Kế

hoạch được phổ biến đến đông đảo các bên liên quan”

được đánh giá tương đối tốt (điểm trung bình 3.56). Kết

quả này cũng phù hợp với kết quả dữ liệu thứ cấp. Ví

dụ: Kế hoạch giáo dục được công khai trên trang web

được công khai tại văn phòng trường, được thông qua

hội nghị cán bộ viên chức và người lao động đầu năm

học… Nội dung “Kế hoạch được triển khai đúng, ít

thay đổi” chỉ ở mức trung bình (điểm trung bình 3.31).

Dữ liệu phỏng vấn cho thấy, do khi xây dựng kế hoạch

không có sự bàn bạc với các bên nên khi triển khai thực

hiện kế hoạch nhiều khi phải thay đổi, không thực hiện

được đúng theo kế hoạch do nhiều yếu tố như: Cha mẹ

học sinh bận, cha mẹ học sinh không đồng ý cho con

đi trải nghiệm tại địa điểm đó, xưởng sản xuất từ chối

vì không đủ điều kiện đón học sinh đến trải nghiệm…

Kết quả khảo sát nội dung “Kiểm tra đánh giá kết quả

thực hiện kế hoạch” cho thấy những điểm chưa thống

nhất cần phải thảo luận thêm. Nội dung “Cán bộ quản lí

thường xuyên theo dõi, kiểm tra đánh giá việc thực hiện

kế hoạch” (điểm trung bình 3.68) tương đối tốt nhưng

nội dung “Kế hoạch được điều chỉnh phù hợp với

những thay đổi của thực tiễn” (điểm trung bình 3.32)

chỉ đạt mức trung bình. Kết quả này là phù hợp với dữ

liệu phỏng vấn: “Quá trình tổ chức để tổng kết, rút kinh

nghiệm trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động trải

nghiệm cũng còn chưa được thực hiện tốt, công tác này

dường như đang bị quên lãng và thiếu sự chú trọng”

(Cán bộ Phòng Giáo dục và Đào tạo 01). Nội dung “Kế

hoạch được điều chỉnh phù hợp với những thay đổi của

thực tiễn” đạt kết quả chưa cao (điểm trung bình 3.32).

Việc tổng kết, rút kinh nghiệm, cải tiến, điều chỉnh

được tổ chức chung vào tổng kết cuối kì học hoặc cuối

năm học chứ không thực hiện riêng hoặc ngay sau mỗi

sự kiện nên chưa thực sự hiệu quả.

2.3.2. Thực trạng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh

trường tiểu học

Kết quả ở Bảng 2 cho thấy:

Nội dung “Xây dựng cơ cấu tổ chức triển khai hoạt

động trải nghiệm” cho kết quả chỉ ở mức trung bình.

Về nội dung “Cơ cấu tổ chức của nhà trường phân định

rõ chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận/cá nhân trong

tổ chức hoạt động trải nghiệm” (điểm trung bình 3.21),

qua phân tích kết quả tài liệu thứ cấp cho thấy, việc tổ

chức triển khai hoạt động trải nghiệm cho học sinh đôi

khi còn chồng chéo, chưa thực hiện xong hoạt động này

đã thực hiện hoạt động khác. Giáo viên phải làm quá

nhiều việc trong một thời gian ngắn đã gây quá tải, áp

lực. Ví dụ: Khi tổ chức hoạt động trải nghiệm theo chủ

điểm 20/11, tại Trường Tiểu học C. trong khoảng thời

gian từ ngày 15 tháng 10 năm 2021 đến ngày 15 tháng

11 năm 2021 đã có ba hoạt động lớn là: Tổ chức thao

giảng cho giáo viên, Tổ chức hoạt động “Tìm kiếm tài

năng nhí”, và “Trang trí lớp học thân thiện”. Nội dung

“Nhà trường có xu hướng trao quyền nhiều hơn cho tổ

chuyên môn trong tổ chức hoạt động trải nghiệm” có

kết quả khảo sát chưa tốt (3.02). Kết quả phỏng vấn cho

Bảng 1: Đánh giá của cán bộ quản lí, giáo viên về kế hoạch hóa hoạt động trải nghiệm

STT Nội dung Điểm trung bình Thứ bậc

1 Phân tích bối cảnh và xác định mục tiêu

1.1 Kế hoạch được xây dựng phù hợp với bối cảnh và điều kiện thực tiễn của nhà trường 3.21 9

1.2 Kế hoạch hoạt động trải nghiệm được xây dựng phù hợp với nhu cầu và đặc điểm của học sinh nhà trường 3.26 7

1.3 Mục tiêu của kế hoạch được xác định có tính khả thi 3.41 3

2 Xây dựng kế hoạch thực hiện mục tiêu

2.1 Quá trình lập kế hoạch có sự tham gia của các bên liên quan 3.25 8

2.2 Kế hoạch có tính linh hoạt và mở 3.39 4

3 Triển khai thực hiện kế hoạch

3.1 Kế hoạch được phổ biến tới đông đảo các bên liên quan 3.56 2

3.2 Kế hoạch được triển khai đúng, ít phải thay đổi 3.31 6

4 Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch

4.1 Cán bộ quản lí thường xuyên theo dõi, kiểm tra đánh giá việc thực hiện kế hoạch 3.68 1

4.2 Kế hoạch được điều chỉnh phù hợp với những thay đổi của thực tiễn 3.32 5

72 TẠP CHÍ KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM

thấy, đa số tổ trưởng chuyên môn thường xin ý kiến chỉ

đạo của cán bộ quản lí trước khi xây dựng kế hoạch và

không có nhiều quyền quyết định, kể cả trong các nội

dung chuyên môn. Nguyên nhân là do cán bộ quản lí

chưa tin tưởng và không dám để giáo viên, tổ trưởng

chuyên môn có thể tự quyết định, tự thay đổi kế hoạch,

tổ chức hoạt động trải nghiệm vì đây là hoạt động còn

mới và phức tạp.

Nội dung “Xây dựng và phát triển đội ngũ” được

khảo sát cho kết quả tương đối tốt, trong đó nội dung

“Nhà trường khuyến khích giáo viên học hỏi, giúp đỡ

lẫn nhau để tổ chức hoạt động trải nghiệm” (điểm trung

bình 3.61) cho kết quả tốt nhất. Kết quả này cũng tương

đồng với các dữ liệu thứ cấp. Báo cáo tổng kết năm

học của các trường cho thấy, việc tổ chức các chuyên

đề chuyên môn để giáo viên học hỏi kinh nghiệm, giúp

đỡ lẫn nhau được các trường làm rất tốt. Tuy nhiên,

việc “Nhà trường khuyến khích giáo viên phát huy tính

chủ động sáng tạo trong tổ chức hoạt động trải nghiệm”

(điểm trung bình 3.38) và “Giáo viên được nhà trường

quan tâm bồi dưỡng, phát triển năng lực tổ chức” (điểm

trung bình 3.42) có kết quả khảo sát trung bình hoặc

tốt ở mức thấp. Cũng như kết quả khảo sát ở nội dung

trên, mức độ trao quyền cho tổ trưởng chuyên môn và

giáo viên trong tổ chức hoạt động trải nghiệm còn khá

thấp nên giáo viên ít được khuyến khích sáng tạo, phát

huy sáng kiến riêng. Việc bồi dưỡng giáo viên mới chỉ

được tập trung vào dịp hè và do cấp trên tổ chức, còn

trong năm học giáo viên chủ yếu tự học hỏi nhau cách

tổ chức hoạt động trải nghiệm. Nhà trường cũng ít triển

khai tập huấn thực hiện hoạt động trải nghiệm vì đây là

hoạt động mới, vừa làm vừa theo dõi, chủ yếu dựa vào

các hướng dẫn, tập huấn của cấp trên.

Nội dung “Xây dựng cơ chế và mối quan hệ phối

hợp” cho kết quả khảo sát còn có những điểm chưa

thống nhất cần phải thảo luận thêm. “Nhà trường huy

động tốt các nguồn lực bên ngoài để tổ chức hoạt động

trải nghiệm” (điểm trung bình 3.56) và “Hiệu trưởng

thể hiện tốt vai trò chỉ đạo, điều phối các mối quan hệ

phối hợp” (điểm trung bình 3.54) cho kết quả tương đối

tốt. Dữ liệu thứ cấp cho thấy, các nhà trường đã huy

động rộng rãi các nguồn lực bên ngoài (gia đình học

sinh, tổ chức đoàn thể, các công ti doanh nghiệp…) để

tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Ví dụ, trên

trang web của trường tiểu học A có video tổ chức trung

thu trực tuyến cho học sinh. Dịch COVID-19 nhưng

nhà trường đã phối hợp với các công ti sản xuất bánh

kẹo của địa phương và Hội Cha mẹ học sinh phát quà

đến tay tất cả học sinh. Tuy nhiên, sự phối hợp mới chỉ

dựa trên mối quan hệ cá nhân và giúp đỡ tự nguyện,

chưa phân định rõ trách nhiệm của từng lực lượng - thể

hiện qua kết quả khảo sát nội dung “Nhà trường có cơ

chế và mối quan hệ phối hợp rõ ràng trong tổ chức hoạt

động trải nghiệm” chỉ ở mức trung bình (điểm trung

bình 3.11).

Nội dung “Tổ chức lao động khoa học” cho thấy

những điểm chưa thống nhất cần phải thảo luận thêm.

Việc “Hiệu trưởng triển khai các hoạt động hợp lí”

(điểm trung bình 3.48) và “Hiệu trưởng triển khai các

hoạt động trải nghiệm đạt kết quả tốt” (điểm trung bình

3.37) cho kết quả từ trung bình cao đến tốt thì việc “Giáo

viên cảm thấy bị quá tải vì các công việc tổ chức hoạt

Bảng 2: Đánh giá của cán bộ quản lí, giáo viên về tổ chức hoạt động trải nghiệm

STT Nội dung Điểm

trung bình

Thứ

bậc

1 Xây dựng cơ cấu tổ chức triển khai hoạt động

1.1 Cơ cấu tổ chức của nhà trường phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận/cá nhân trong tổ chức hoạt

động trải nghiệm 3.21 8

1.2 Nhà trường có xu hướng trao quyền nhiều hơn cho tổ chuyên môn trong tổ chức hoạt động trải nghiệm 3.02 10

2 Xây dựng và phát triển đội ngũ tổ chức hoạt động trải nghiệm

2.1 Giáo viên được nhà trường quan tâm bồi dưỡng, phát triển năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm 3.42 5

2.2 Nhà trường khuyến khích giáo viên học hỏi, giúp đỡ lẫn nhau để tổ chức hoạt động trải nghiệm 3.61 1

2.3 Nhà trường khuyến khích giáo viên phát huy tính chủ động sáng tạo trong tổ chức hoạt động trải nghiệm 3.38 6

3 Xây dựng cơ chế và mối quan hệ phối hợp

3.1 Nhà trường có cơ chế và mối quan hệ phối hợp rõ ràng trong tổ chức hoạt động trải nghiệm 3.11 9

3.2 Hiệu trưởng thể hiện tốt vai trò chỉ đạo, điều phối các mối quan hệ phối hợp 3.54 3

3.3 Nhà trường huy động tốt các nguồn lực bên ngoài để tổ chức hoạt động trải nghiệm 3.56 2

4 Tổ chức lao động khoa học

4.1 Hiệu trưởng triển khai các hoạt động một cáhc hợp lí 3.48 4

4.2 Hiệu trưởng triển khai hoạt động trải nghiệm đạt kết quả tốt 3.37 7

4.3 Giáo viên cảm thấy bị quá tải vì các công việc tổ chức hoạt động trải nghiệm 2.32 11

Nguyễn Diệu Cúc, Nguyễn Thị Nhàn

Tập 19, Số 08, Năm 2023 73

động trải nghiệm” (điểm trung bình 2.32) cho kết quả

kém nhất. Kết quả này được giải thích một phần qua dữ

liệu phỏng vấn. Cán bộ Phòng Giáo dục và Đào tạo 02

cho biết: “Do tác động khách quan tình hình dịch bệnh

COVID-19, cộng thêm năng lực tổ chức hoạt động trải

nghiệm của đội ngũ giáo viên còn hạn chế, dẫn đến việc

tổ chức chưa được hiệu quả. Để tổ chức được một hoạt

động trải nghiệm khi học sinh đi học trực tiếp đã vất vả

vì đây là hoạt động mới thì tổ chức hình thức trực tuyến

lại càng vất vả hơn. Giáo viên phải tổ chức hoạt động

làm sao hấp dẫn, thu hút được học sinh chỉ qua chiếc

điện thoại thông minh hoặc qua máy tính. Điều khiển

các con tham gia vào hoạt động khi không có cô ở bên

cạnh. Điều này quả là áp lực và mệt mỏi”.

2.3.3. Thực trạng chỉ đạo hoạt động trải nghiệm cho học sinh

ở trường tiểu học

Kết quả Bảng 3 cho thấy:

Kết quả khảo sát nội dung “Thực hiện quyền chỉ huy,

giao việc và hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ hoạt

động trải nghiệm” cho thấy nhiều điểm chưa thống

nhất cần thảo luận thêm. Các nội dung như: “Hiệu

trưởng giao việc cho cấp dưới phù hợp với năng lực,

sở trường của họ” (điểm trung bình 3.71), “Giáo viên

được hướng dẫn, trợ giúp trong quá trình thực hiện các

nhiệm vụ” (điểm trung bình 3.67). Dữ liệu phỏng vấn

cho thấy, các cán bộ quản lí rất quan tâm hỗ trợ, giúp

đỡ giáo viên tổ chức tốt hoạt động trải nghiệm vì các

hoạt động này không chỉ là một hoạt động giáo dục

đơn thuần mà còn liên quan nhiều tới sức khoẻ, học

tập, thậm chí tính mạng của học sinh, danh tiếng, uy

tín của nhà trường. Tuy nhiên, cách thức giao việc của

Hiệu trưởng còn chưa rõ ràng (điểm trung bình 3.25).

Cán bộ quản lí 04 cho biết: “Hiện nay, công tác chỉ

đạo phần lớn được thực hiện hình thức trực tiếp bằng

lời nói, chỉ đạo thông qua hệ thống các văn bản, quy

định; chỉ thông qua đội ngũ giáo viên cốt cán trong

nhà trường...”. Nội dung “Nhà trường có tổ chức các

hoạt động tập huấn để triển khai hoạt động trải nghiệm”

(điểm trung bình 3.62) có kết quả tương đối tốt nhưng

thực chất các hoạt động tập huấn này không phải do nhà

trường chủ động đề xuất mà là do chỉ đạo, hướng dẫn

từ cấp trên xuống.

Kết quả khảo sát nội dung: “Đôn đốc, động viên,

kích thích nhằm tạo động lực cho mọi thành viên làm

việc” cho thấy tồn tại, bất cập trong công tác quản lí

đội ngũ trong các trường tiểu học. Nội dung “Hiệu

trưởng thường xuyên đôn đốc, khích lệ giáo viên hoàn

thành nhiệm vụ” (điểm trung bình 3.88) cho kết quả

tương đối tốt nhưng nội dung “Nhà trường có những

cơ chế, chính sách giúp tăng động lực làm việc của

giáo viên” (điểm trung bình 3.41) chỉ ở đạt tốt ở mức

tối thiểu. Kết quả phỏng vấn cũng cho thấy, việc tạo

động lực, động viên, khích lệ của các nhà trường chưa

được thường xuyên, sự công nhận những cố gắng,

đóng góp của đội ngũ giáo viên còn chưa kịp thời;

cách thức tạo động lực làm việc cho giáo viên chưa

Bảng 3: Đánh giá của cán bộ quản lí về chỉ đạo hoạt động trải nghiệm

STT Nội dung Điểm

trung bình

Thứ

bậc

1 Thực hiện quyền chỉ huy, giao việc và hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ hoạt động trải nghiệm

1.1 Hiệu trưởng giao việc cho cấp dưới rõ ràng 3.25 13

1.2 Hiệu trưởng giao việc cho cấp dưới phù hợp với năng lực, sở trường của họ 3.71 4

1.3 Giáo viên được hướng dẫn, trợ giúp trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ 3.67 6

1.4 Nhà trường có tổ chức các hoạt động tập huấn để triển khai hoạt động trải nghiệm 3.62 8

2 Đôn đốc, động viên, kích thích nhằm tạo động lực cho mọi thành viên làm việc

2.1 Hiệu trưởng thường xuyên đôn đốc, khích lệ giáo viên hoàn thành nhiệm vụ 3.88 3

2.2 Nhà trường đánh giá kết quả làm việc của giáo viên một cách công bằng 3.54 10

2.3 Nhà trường có những cơ chế, chính sách giúp tăng động lực làm việc của giáo viên 3.41 12

2.4 Nhà trường có chế độ khen thưởng, kỉ luật hợp lí 3.60 9

3 Giám sát và sửa chữa nhằm đưa các hoạt động trải nghiệm đúng hướng, đảm bảo chất lượng

3.1 Hiệu trưởng sẵn sàng giúp cấp dưới khắc phục những hạn chế, khuyết điểm 3.47 11

3.2 Hiệu trưởng có khả năng giải quyết những xung đột trong quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm 3.69 5

3.3 Hiệu trưởng luôn duy trì phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận 3.65 7

4 Xây dựng môi trường thúc đẩy các hoạt động phát triển

4.1 Nhà trường có môi trường văn hoá tạo điều kiện cho giáo viên được phát huy năng lực và khả năng sáng tạo 4.02 1

4.2 Nhà trường có môi trường văn hoá tích cực, lành mạnh 3.97 2

Nguyễn Diệu Cúc, Nguyễn Thị Nhàn

74 TẠP CHÍ KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM

có sự đổi mới, chỉ khen thưởng bằng tinh thần; khen

thưởng và kỉ luật không rõ ràng.

Các hoạt động của nội dung “Giám sát và sửa chữa

nhằm đưa các hoạt động trải nghiệm đúng hướng, đảm

bảo chất lượng” có kết quả tương đối cao và trùng khớp

với dữ liệu định tính. Kết quả phỏng vấn giáo viên 06

cho biết: “Hiệu trưởng trường tôi thường chỉ ra được

cho cấp dưới những hạn chế khuyết điểm nhưng để giúp

họ khắc phục được thì khó vì nó liên quan đến năng

lực chuyên môn, nghiệp vụ của từng người. Tuy nhiên,

trong quá trình tổ chức các hoạt động trải nghiệm nếu

có vấn đề bất thường, hiệu trưởng sẽ đứng ra giải quyết

hoặc giao cho cấp phó, trưởng các đoàn thể can thiệp

giải quyết”.

Nội dung “Xây dựng môi trường thúc đẩy các hoạt

động phát triển” cho kết quả cao nhất trong các nội

dung của chức năng tổ chức. Nội dung “Nhà trường có

môi trường văn hoá tạo điều kiện cho giáo viên được

phát huy năng lực và khả năng sáng tạo” (điểm trung

bình 4.02) được đánh giá tốt nhất, còn nội dung “Nhà

trường có môi trường văn hoá tích cực, lành mạnh”

(điểm trung bình 3.97) được đánh giá thứ hai. Hoài Đức

là vùng đất có truyền thống văn hóa lâu đời. Truyền

thống đó được các trường tiểu học gìn giữ và phát huy

rất tốt. Qua dữ liệu định tính cho thấy, rất nhiều trường

tiểu học trong huyện Hoài Đức đang xây dựng đơn vị

thành “trường học hạnh phúc”. Đây là điều kiện thuận

lợi để hiệu trưởng tổ chức tốt các hoạt động trải nghiệm

trong nhà trường.

2.3.4. Thực trạng kiểm tra hoạt động trải nghiệm cho học sinh

ở trường tiểu học

Kết quả ở Bảng 4 cho thấy:

Nội dung “Xác định tiêu chuẩn đánh giá hoạt động

trải nghiệm” có kết quả khảo sát ở mức tương đối tốt.

Đa số các nhà trường đã xây dựng các tiêu chuẩn đánh

giá kết quả hoạt động trải nghiệm. Tuy nhiên, do hoạt

động giáo dục này mới được triển khai trong các trường

tiểu học được hai năm nên trong một số tiêu chí, giáo

viên thấy khó tiến hành kiểm tra, còn mơ hồ và chưa cụ

thể. Dữ liệu phỏng vấn cán bộ quản lí 04 cũng khẳng

định kết quả này: “Công tác kiểm tra đánh giá hoạt

động trải nghiệm chưa thực sự bám sát vào thực tiễn

hoạt động tại nhà trường do các tiêu chí kiểm tra, đánh

giá xây dựng còn chung chung, mơ hồ. Chính điều này

làm cho công tác kiểm tra, đánh giá thiếu sự hiệu quả,

chưa phát hiện kịp thời những sai sót để chỉnh sửa hay

chưa phát huy được những điểm tốt trong hoạt động”.

Nội dung “Tiến hành kiểm tra, đo đạc, thu thập thông

tin về hoạt động trải nghiệm” cho kết quả tương đối tốt.

Các hoạt động kiểm tra đều bám sát tiến độ, kế hoạch,

tiêu chuẩn đánh giá; được thực hiện nghiêm túc, chính

xác. Tình trạng kiểm tra, đánh giá mang tính hình thức,

làm chiếu lệ cho có thông tin để viết báo cáo mặc dù

vẫn có nhưng không phổ biến (điểm trung bình 3.01).

Bên cạnh đó, nội dung “So sánh sự phù hợp của việc

thực hiện hoạt động trải nghiệm với chuẩn” cho thấy

đây là khâu còn hạn chế của công tác kiểm tra. “Sự

so sánh còn chưa được thường xuyên, mang tính hình

thức” (điểm trung bình 4.02) và “Luôn có sự so sánh

Bảng 4: Đánh giá của cán bộ quản lí, giáo viên về kiểm tra hoạt động trải nghiệm

STT Nội dung Điểm trung bình Thứ bậc

1 Xác định tiêu chuẩn đánh giá hoạt động trải nghiệm

1.1 Hoạt động kiểm tra đều dựa trên các tiêu chuẩn đánh giá được xác định từ trước 3.77 5

1.2 Các tiêu chuẩn xây dựng cụ thể, chi tiết 3.51 8

1.3 Các tiêu chuẩn đánh giá bám sát và phù hợp với thực tiễn tại nhà trường 3.56 6

2 Tiến hành kiểm tra: đo đạc, thu thập thông tin về hoạt động trải nghiệm

2.1 Hoạt động kiểm tra được tiến hành đúng kế hoạch đã đề ra 3.89 4

2.2 Hoạt động kiểm tra được tiến hành nghiêm túc, chính xác 3.93 3

2.3 Hoạt động kiểm tra đôi khi còn mang tính hình thức 3.01 12

2.4 Bám sát tiêu chuẩn đã xây dựng để đánh giá 4.01 2

3 So sánh sự phù hợp của việc thực hiện hoạt động trải nghiệm với chuẩn

3.1 Luôn có sự so sánh thực tế và chuẩn 3.22 11

3.2 Sự so sánh còn chưa được thường xuyên, mang tính hình thức 4.02 1

4 Điều chỉnh, củng cố, duy trì kết quả hoạt động trải nghiệm đạt được

4.1 Sau mỗi hoạt động kiểm tra, nhà trường luôn rút ra bài học kinh nghiệm cho những lần hoạt động tiếp theo 3.34 10

4.2 Nhà trường có áp dụng những bài học kinh nghiệm cho những lần tổ chức hoạt động tiếp theo trong thực tế 3.41 9

4.3 Đề xuất các biện pháp phù hợp để thay đổi, cải tiến hoạt động 3.52 7

Nguyễn Diệu Cúc, Nguyễn Thị Nhàn